Όλα ξεκίνησαν από ένα σχόλιο σε ομάδα κοινωνικής δικτύωσης, το οποίο άνοιξε το δρόμο για να έρθω σε επαφή με έναν γλυκύτατο άνθρωπο που εργαζόταν σε υπεύθυνη θέση στο εργοστάσιο της El Greco. H Κα Ειρήνη Ποπαλίδου, μας μίλησε για τα όμορφα χρόνια που δημιουργούσε τα παιχνίδια με τα οποία μεγαλώσαμε και άνοιξε το σεντούκι με τις αναμνήσεις! ( Η συνέντευξη είναι αναρτημένη και στο www.retromaniax.gr )
– Ονομάζεστε Ειρήνη Πουπαλίδου, σωστά;
– Nαι.
– Εγώ ονομάζομαι Γεράσιμος Τζορτζάτος. Είμαστε μια μεγάλη ομάδα ατόμων που αγαπάμε πολύ τα παιχνίδια της El Greco και ενδιαφερόμαστε να μάθουμε γιa αυτά …
– Είναι το χόμπι σας ;
– Ναι…
– Ήσαστε από τα Jumbo;
-Όχι, το Jumbo είναι κατάστημα του κ.Βακάκη που είχε την El Greco. Tο έχει ο γιος του.
– Ναι, ο Βακάκης ήταν ό πατέρας του. Τον χάσαμε πριν 3 χρόνια και χάσαμε τη γη κάτω από τα πόδια μας. Πριν από 3 χρόνια πέθαναν οι γονείς του , οι οποίοι ήταν οι δημιουργοί της El Greco.
Από το πουθενά ξεκινήσανε. Γείτονες εξ Αιγύπτου. Καφεκόπτης ήταν ο παππούς κάτω από το σπίτι μας. Όταν λέμε καφεκόπτης όπως ο Λουμίδης δηλαδή, όχι ψιλικατζίδικο. Ο γιος ασχολούταν με κάτι αφρολέξ στην Αλεξάνδρεια , αλλά δε θυμάμαι με τι ασχολείτο συγκεκριμένα. Και έκτοτε επί Νάσερ, έφυγα κι εγώ από την Αίγυπτο και ήρθαμε στην Αθήνα. Μας υποστήριξε πολύ όλους τους Αιγυπτιώτες
– Αυτά είναι που μας ενδιαφέρουν, να μάθουμε την αρχή, πως δημιουργήθηκε η El Greco.
– Ακριβώς. Γιατί κάπου διάβασα σε ένα περιοδικό που έλεγε άλλα αντί άλλων μέσα. Ότι δημιουργός ήταν δεν ξέρω ποιος.. Το όνομα της Βακάκη ..της Χωριατοπούλου, της Φιφής δεν υπάρχει πουθενά γραμμένο.
– Αυτό είναι αλήθεια, δεν γνωρίζουμε καν τα ονόματά τους. Δηλαδή αυτοί που δημιούργησαν την El Greco είναι η Φιφή ..πως είπατε το επίθετο;
– Η Φιφή και ο Βακάκης Γιώργος.
– Το επίθετο της Κας Φιφή;
– Είναι Χωριατοπούλου, από τους πρώτους βαμβακέμπορους της Αιγύπτου. Όταν λέμε από τους πρώτους, εννοούμε, πιο πάνω κι από τον πρώτο.
– Και πως ξεκινήσατε και ήρθατε από την Αίγυπτο στην Ελλάδα;
– Μέναμε στην Αίγυπτο, στο Καπί Ε Γκρεκ. Το ωραιότερο μέρος της Αλεξάνδρειας και το πιο πλούσιο, ήταν όλο βίλες. Είχε ανοίξει ένα μαγαζί «Σιντερέλα», με παιδικά φορεματάκια, που είχε μεγάλη επιτυχία. Ερχόμενοι εδώ, φύγαμε άρον άρον από την Αίγυπτο.
– Ξέρετε Κα Ειρήνη , έχουμε ψάξει να βρούμε πληροφορίες αλλά δυστυχώς δεν υπάρχει κανένα στοιχείο. Έχετε κάνει κι εσείς κι αυτή η οικογένεια τόσα πολλά και δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία.
– Φοβερό να μην υπάρχουν στοιχεία. Και είναι αλήθειες αυτά που σας λέω. Δηλαδή θα τα βρείτε οπουδήποτε ρωτήσετε. Είμαι 80 ετών και δε ξέρουν… τι να σας πω.. Ξέρετε ότι συναντήθηκα με τον Βακάκη 20 μέρες πριν αποβιώσει; Αυτήν την στιγμή δεν θα την ξεχάσω ποτέ. Γιατί εκείνος με την γυναίκα του είχανε τον μεγάλο έρωτα της Αιγύπτου όπως κι εγώ με τον άντρα μου επίσης. Εγώ έχασα το άντρα μου πριν από 7 χρόνια. Εκείνοι ήταν τυχεροί. Έφυγε ο ένας 6 μήνες μετά τον άλλον. Φύγανε πολύ κοντά, σε πολύ κοντινό χρονικό διάστημα. Μιλάμε για το πιο λατρεμένο αντρόγυνο, το πιο όμορφο αντρόγυνο. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν μεγάλη ιστορία. Θέλω να σας μιλήσω γι αυτούς, να σας τα πω από την αρχή αρχή. Ερχόμενοι εδώ το μόνο που φέρανε μαζί τους ήταν τα κοσμήματα της Κας Βακακη. Με τα κοσμήματα άνοιξε το εργοστάσιο η El Greco. Τα δικά μου κοσμήματα ήταν ραμμένα στο παλτό. Η Κα Βακάκη δεν είχε λίγα κοσμήματα για να τα έχει ραμμένα στο παλτό. Ήταν από ευκατάστατη οικογένεια, μοναχοπαίδι. Οικογένεια Χωριατόπουλου. Που ήταν και υπουργός αν θυμάστε.
– Ήταν υπουργός, πού, εδώ στην Ελλάδα;
– Ο εξάδελφος της , εδώ στην Ελλάδα. Υπουργός Χωριατόπουλος, μικρό δε θυμάμαι. Οπότε ήρθε με τα κοσμήματά της στην Ελλάδα και με αυτά ξεκίνησε την επιχείρηση.
– Ναι. Αυτό είναι γραμμένο και σε άλλες πηγές, το έχω διαβάσει κι εγώ.
– Μείνανε σε ξενοδοχείο. Και πήγανε στην Ιταλία, σπούδασαν, κάθισαν στα θρανία και οι δύο, στην Ιταλία, για να μάθουν την τέχνη της κούκλας.
– Αυτό πότε έγινε; Μετά που έφυγαν από την Αίγυπτο ή πιο πριν;
– Αφού φύγανε από την Αίγυπτο, πήγαν στην Ιταλία και μετά Ελλάδα. Θέλω να σας πω ότι το σπούδασαν το αντικείμενο. Δεν ήταν σαν μερικούς άλλους που άνοιξαν. Και με τα κοσμήματα της Κας Βακάκη, άνοιξαν το εργοστάσιο. Εγώ είχα συνδεθεί πάρα πολύ με την Κα Φιφή. Ήταν δύο άγγελοι, μα δεν μπορείτε να φανταστείτε. Λυπάμαι που δεν τους γνωρίσατε. Αυτή η γυναίκα, ήταν τόσο όμορφη, αυτό το αντρόγυνο ήταν τόσο όμορφο σαν άνθρωποι και σαν ψυχές που πήγαιναν μόνο γριές στο εργοστάσιο. Ποια γριά θα ερχότανε να ζητήσει δουλειά και δεν θα την έπαιρνε. Γριές. Η μία έπλενε κούκλες, έπλενε κεφάλια έπλενε χέρια, πόδια. Κρατούσε ένα σφουγγάρι vetex κι έπλενε πόδια. Έπλενε κούκλες, πάνινες, κεφάλια, για να μπούνε τα μάτια. Άλλη γάζωνε μαλλιά. Δηλαδή θέλω να σας πω β¦δεν έδιωχνε κόσμο. Έπαιρνε όλος τους κατοίκους της Γλυφάδας που παίρνανε και στο σπίτι τους δουλειά. Όλη την Γλυφάδα. Όποιο σπίτι και να χτυπήσετε και να ρωτήσετε γι αυτούς, για τους El Greco, όλοι κλαίνε ακόμα που θυμούνται αυτούς τους ανθρώπους.. Στα σπίτια, όλα τα σπίτια της Άνω Γλυφάδα, δούλευαν τα “Σπιρτούλια” της El Greco. Τον θυμάσαι τον Σπιρτούλη;
– Τον θυμάμαι, βεβαίως, ο Σπιρτούλης στο σπιρτόκουτό του…
– Μʼ αυτόν καήκαμε…
– Γιατί;
– Γιατί δεν ξέρω τι έγινε…! Ο άντρας μου ήταν αποθηκάριος. Είχαμε κάνει πάρα πολύ μεγάλη εξαγωγή με τον Σπιρτούλη και είχαν μπει Παρασκευή νωρίς το βράδυ θυμάμαι, τα υφάσματα της εξαγωγής στο εργοστάσιο και το βράδυ καήκαμε…
– Α, δηλαδή η πυρκαγιά ξεκίνησε από τον Σπιρτούλη;
– Η πυρκαγιά ναι… Η αρχή της El Greco ήταν με τα γούνινα, οι απίθανοι σκύλοι.. Τους προλάβατε;
– Βέβαια, οι μεγάλοι σκύλοι, που συνήθιζαν να τους βάζουν στα σαλόνια, στην πόρτα.
– Είναι το μόνο που έχω γιατί για διάφορους λόγους δυστυχώς τα πέταξα τα πάντα.. Τα πάντα! Αν ψάξετε στο σπίτι μου, δε θα βρείτε ούτε μπομπίνα της El Greco. Έχω μόνο τις μπομπονιέρες τους. Που είναι με το όνομά τους.. Αυτά μπορώ να σας τα στείλω. Είναι δύο παταπούφες μικρές. Ήταν οι μπομπονιέρες του γάμου τους. Παντρεύτηκαν την ίδια μέρα τα δύο αδέρφια, καταπληκτικά παιδιά και τα δύο και μου είχαν αναθέσει να κάνω εγώ όλους τους φιόγκους που ήταν δεμένα τα κουφέτα. Πάνω στις ποδιές των παταπούφων, ήταν γραμμένα τα ονόματα των αδερφών.. Μελίνα-Αντώνης και Έφη-Τόλης.
– Πείτε μας Κα Ειρήνη για τα εργοστάσια της El Greco. Πόσα ήταν;
– Το πρώτο πρώτο δεν το πρόφτασα. Το πρώτο, το οποίο κάηκε, δεν το πρόλαβα. Ήταν μικρό με λίγα άτομα.
– Α, κάηκε, ε; Που ήταν αυτό το εργοστάσιο Κα Ειρήνη;
– Το πρώτο κάηκε. Ήταν στους Καλογήρους. Για το πρώτο δε θυμάμαι να σας πω, γιατί ακόμη ήμουν στην Αίγυπτο όταν είχαν ανοίξει αυτό το εργοστάσιο. Το δεύτερο (στη Γλυφάδα) ήρθα και το βρήκα έτοιμο και μπήκα κατευθείαν μέσα ως μοντελίστ. Ήμουν 20 χρόνια μοντελίστ. Έχω και κάρτα να σας στείλω, αλλά αυτές οι κάρτες ήτανε τυπωμένες όταν το είχαν πουλήσει ήδη στην Hasbro.
– Οπότε ουσιαστικά ξεκινήσατε από το δεύτερο εργοστάσιο, σωστά;
– Και αυτό ήταν το πραγματικό. Με φούρνους μέσα, εκεί κάναμε τα πάντα. Είχε 200 με 300 άτομα προσωπικό. Σχεδόν 2000 άτομα στην Άνω Γλυφάδα , στα σπίτια, εργαζόντουσαν για την El Greco, δούλευαν τον Σπιρτούλη.
– Και στο δεύτερο εργοστάσιο , στη Γλυφάδα, που είχατε πάει κι εσείς;
– Η πυρκαγιά έγινε με τον Σπιρτούλη και μάλιστα λέγαμε «ο Σπιρτούλης κατέστρεψε το εργοστάσιο, άναψε φωτιά». Από μια ραπτομηχανή που έμεινε αναμμένη την νύχτα. Το έκαψε. Γιατί από τότε έκλαιγα εγώ πάρα πολύ. Συγκεκριμένα έκλαιγα και μου λέει ένας «γιατί κλαις, το σπίτι σου καίγεται;». Στο σπίτι μου του λέω, έμενα πιο λίγη ώρα από ότι έμενα στο εργοστάσιο. Ενοχλούσε το εργοστάσιο, ενοχλούσαν οι εργάτριες που σχολούσαν κι έκαναν φασαρία υποτίθεται.
– Αυτό το εργοστάσιο που μας λέτε τώρα ήταν αυτό στην Άνω Γλυφάδα. Υπήρχε κι άλλο ένα στην Ζάκυνθο, σωστά;
– Στη Ζάκυνθο πήγαινα κάθε μήνα. Με έστελνε αεροπορικώς και παρακολουθούσα την παραγωγή και κάθε χρόνο-κάθε Αύγουστο-είχα μια σουίτα για έναν μήνα , όλα πληρωμένα για μένα. Έκαναν πράγματα το ζεύγος Βακάκη για εμένα.
– Και να σας ρωτήσω, όταν πηγαίνατε στην Ζάκυνθο, τι κάνατε ακριβώς, για ποιον λόγο πηγαίνατε;
– Παρακολουθούσα γιατί ήμουν μοντελίστ. Έβγαζα το σχέδιο. Μου έλεγε «θέλω 3 bibi-bo σπορ, θέλω μια νύφη, θέλω…» Καταλάβατε; Μόνη μου.. Σε δικό μου σπίτι στην αρχή, όχι σε δωμάτιο. Σπίτι δίπλα στο εργοστάσιο. Για να μην μου κλέβουν τα σχέδια, για να συγκεντρώνομαι. Από ένα σημείο κι έπειτα η δουλειά μου ήταν στην Ζάκυνθο (όταν κάηκε το εργοστάσιο στην Αθήνα-Άνω Γλυφάδα). Αυτό στην Αθήνα είχε μέσα τους φούρνους, εκεί γινόταν το ρούχο, εκεί ήταν οι αποθήκες, τα υφάσματα εκεί. Τα πάντα ήταν μέσα σε αυτό το κτίριο. Στην οδό Κυνουρίας στην Άνω Γλυφάδα. Ξαφνικά, δεν ξέρω για ποιον λόγο , αγόρασαν στην Ζάκυνθο εκείνο το κομμάτι κι άνοιξε ένα μικρό παράρτημα στην Ζάκυνθο. Ήταν σαν παράρτημα του μεγάλου, του δικού μας στην Αθήνα. Όταν κάηκε (της Αθήνας) πήγαν όλα στην Ζάκυνθο. Ήταν στου Λαγανά το εργοστάσιο ήταν ακριβώς μπροστά στο αεροδρόμιο της Ζακύνθου. Σε αυτό είχαν γεμιστηκές (μηχανές) και γεμίζανε τις κούκλες με το φελιζόλ. Εδώ γεμίζονταν οι κούκλες που γεμίζανε με φελιζόλ, όπως οι παταπούφες.
– Να συνεχίσουμε με τα εργοστάσια…
– Α, έχω και φωτογραφία με το εργοστάσιο που καίγεται. Μετά που κάηκε το εργοστάσιο στην Κυνουρίας στην Γλυφάδα, υπήρχε μια οικοδομή ακόμη με τούβλα στην Τενάρου, τετραώροφη και την πήραμε. Πήγαμε εκεί που καήκαμε πάλι, εγώ πήδησα , ήμουν πάνω σε ένα δωμάτιο και αν δεν ανέβαινε μια κοπέλα να μου σώσει την ζωή «Κυρία Ειρήνη, καιγόμαστε..» και άνοιξα την πόρτα βήταν χειμώνας και είχαμε σόμπες- και πήδησα πάνω από τα χαρτόνια που είχαν πάρει φωτιά.. Μόλις μπήκαμε το πρωί, δεν είχαμε προλάβει ούτε καφέ να πιούμε. Λοιπόν αυτό το πρόλαβε και το τράβηξε φωτογραφία η κόρη μου, το τράβηξε όταν καιγόταν κάτω από τις σκάλες…
– Μισό λεπτό γιατί ξέφυγαν τα εργοστάσια τώρα.. Είπαμε το πρώτο είναι το μικρό με τα λίγα άτομα που κάηκε, αλλά δεν ήσασταν εκεί. Μετά έγινε το μεγάλο, στην Άνω Γλυφάδα στην Κυνουρίας, αυτό που κάηκε με τον Σπιρτούλη. Μετά φύγατε από εκεί αφού κάηκε και που πήγατε;
– Αφού κάηκε της Κυνουρίας, ότι υπήρχε από τη δουλειά που δινόταν στα σπίτια, τα φέρανε σπίτι μου για λίγο καιρό για να φύγουν να πάνε Ζάκυνθο που ήταν ήδη ανοιγμένο το εργοστάσιο και δούλευε. Δηλαδή το εργοστάσιο στην Κυνουρίας στη Γλυφάδα και αυτό της Ζακύνθου, δούλευαν ταυτόχρονα. Μετά που κάηκε της Κυνουρίας φύγαμε από εκεί και πήγαμε πάλι στην Γλυφάδα, στην οδό Τενάρου, σε μια τετραώροφη οικοδομή που και αυτό κάηκε. Από εκεί και πέρα διασκορπιστήκαμε. Στην Λυκόβρυση έγινε μια αποθήκη κι εμείς ήμασταν στην Μεταμόρφωση δίπλα στη “Φάγε”, που γίνονταν τα μοντέλα, η διακίνηση.. και μετά αυτό δεν εξυπηρετούσε και πήγαμε στην Λένορμαν (στου Λαναρά) που σήμερα είναι ακόμη κουκλάδικο. Αυτό είναι και το τελευταίο μέχρι που πουλήθηκε στην Hasbro.
– Κα Ειρήνη, θέλω να σας ρωτήσω, ένα από τα πιο δημοφιλή παιχνίδια ήταν η bibi-bo. Αυτό πιστεύω ήταν και το πιο εμπορικό παιχνίδι της El Greco, σωστά;
– Ναι, ναι, ναι…
– Θα σας κάνω κάποιες ερωτήσεις να μου πείτε ότι θυμάστε γι αυτό το παιχνίδι , γιατί υπάρχει κοινό που ενδιαφέρεται γι αυτήν την κούκλα…
– Τώρα ενδιαφέρονται για την bibi-bo;
-Ναι και μάλιστα μια τέτοια κούκλα μπορεί σήμερα να πουληθεί ακόμη και 200 ευρώ!
– Για φαντάσου…
– Αναρωτιόμασταν κιόλας, αν πιστεύετε ότι αυτή η κούκλα θα μπορούσε να ξαναβγεί σε αυτήν την εποχή…
– Δεν νομίζω… H Bibi-bo είναι «δική μου». Δεν την έβγαλα εγώ βέβαια, αλλά έκανα το ταγεράκι βελουδένιο, κοτλέ, έκανα το καπελάκι. Δηλαδή ταγεράκι-καπελάκι. Ένα μοντέλο το μετέφερα από μεγάλο σε μικρό.
– Για να καταλάβω η bibi-bo είναι δικό σας δημιούργημα;
– Όχι, δεν είναι καθαρά δικό μου δημιούργημα. Αυτά αρχίζανε από την Βακάκη και τον Βακάκη. Μετά από τους μηχανικούς, από τις μήτρες που βγάζανε, έβγαιναν δηλαδή οι μήτρες -τα καλούπια-, βγαίναν τα σώματα, περνούσαν από τους φούρνους τα καλούπια και μετά τα παρέδιδαν σε εμένα.
– Την ιδέα γι αυτήν την κούκλα ποιος την είχε; Υπήρχε μήπως κάποια κούκλα που να της έμοιαζε, γιατί δεν έχουμε βρει κάποια αντίστοιχη που να της μοιάζει.
– Την ιδέα της είχε το ζεύγος Βακάκη. Λέγεται πως την έκαναν να μοιάζει στη Βουγιουκλάκη.
– Παρʼ όλα αυτά βλέπουμε πως ενώ τα περισσότερα παιχνίδια της El Greco, είναι σαν ιδέα στηριζόμενα σε αυτά του εξωτερικού, παρατηρήσαμε ότι μέχρι τώρα δεν έχουμε βρει κάποια κούκλα που να μοιάζει στη bibi-bo..
– E, έμοιαζε στη Βουγιουκλάκη. Υπήρχε και η Sindy βέβαια, που βγήκε πιο αργά.
– Μήπως εννοείτε πιο νωρίς;
– Ναι, αλλά δεν έλεγε…
– Οπότε είναι ελληνικό δημιούργημα αυτή η κούκλα.
– Ναι, ήταν δημιούργημα των γονέων.
– Ποιος σκέφτηκε το όνομά της;
– Α, δεν ξέρω… Μπορώ να μάθω πάντως παίρνοντας τις κοπέλες από την Ζάκυνθο και να σας το πω.
– Η bibi-bo πότε ξεκίνησε;
– Δε θυμάμαι… Πιθανόν κοντά στο 1982, ήμουν ήδη καμιά δεκαριά χρόνια μέσα… Εγώ έφυγα πριν 20 χρόνια…
– Για πείτε μας, εσείς τι ακριβώς φτιάχνατε;
– Τα πάντα έφτιαχνα. Ας πούμε μου έλεγαν «θέλω ένα σπορ, θέλω 1-2-3 βραδινά φορέματα, θέλω να την κάνεις έτσι, θέλω να την κάνεις με μαγιό». Της έκανα το μαγιό χρυσό, έκανα τον Τζον Τζον με χρυσό μαγιό κάτω και φιλέ πάνω. Έκανα τέτοια ζευγάρια.
– Τα ρούχα είχαν και ονομασίες, το θυμάστε αυτό;
– Ναι, ιππασία, νοσοκόμα… Αυτές τις ονομασίες τις είχε δώσει η Κα Βακάκη. Πάντοτε. Τα πάντα τα φρόντιζε εκείνη με τον άντρα της. Τα πάντα.
– Πόσες μέρες σας έπαιρνε για να σκεφτείτε και να φτιάξετε ένα ρουχαλάκι της;
– Για να καταλάβετε τη δουλειά τη δική μου… Εγώ πήγαινα με το βιβλίο μου στο γραφείο του Κου Βακάκη και μου έλεγε «θέλω αυτό, αυτό κι αυτό». Εγώ είχα ένα δωμάτιο σαν αποθήκη με δείγματα απ όλα τα υφάσματα που είχαμε στην Αποθήκη κι έψαχνα κι έβλεπα ποιο κάνει για την bibi-bo με βάση αυτό που μου είχε παραγγείλει. Είχα άλλα ράφια με δαντέλες και τα διάφορα εξαρτήματα (αξεσουάρ) που θα συνόδευαν το φόρεμα που θα έκανα και καθόμουν και το έφτιαχνα μόνη μου. Είχα και μια κοπέλα δίπλα μου που γάζωνε τα δείγματα και παράλληλα αυτή η κοπέλα έπρεπε να κοστολογεί και την ώρα που έπαιρνε το ράψιμο ενώ εγώ συγχρόνως έκανα το πατρόν. Πολύ δουλειά έκαναν και οι γονείς αλλά και τα ίδια τα παιδιά τους, ατελείωτες ώρες που δούλευαν… Εμείς φεύγαμε κι αυτοί έμεναν ακόμη πίσω και δούλευαν, πολύ εργατική οικογένεια.. Καλά, τα φορέματα… Θυμάσαι την «Μικρή Κυρία», το βραζιλιάνικο που ήταν όλο βολάν και καπέλα; Αυτά ήταν όλα δικά μου , κι οι ομπρελίτσες και καπέλα και τέτοια, τα ξεσήκωνα από την σειρά. Και μου έλεγε ο Βακάκης να κάθεσαι να βλέπεις την σειρά και να ξεσηκώνεις…
– Δηλαδή από εκεί εμπνευστήκατε τα φορέματα;
– Ναι από εκεί, από την «Μικρή Κυρία». Ναι, ναι, τότε βλέπαμε όλες οι μανάδες, από τα πρώτα σίριαλ, που ήταν με νέγρους, με σκλάβους, όπως «η καλύβα του Μπάρμπα Θωμά», η ίδια ιστορία. Μικρή Κυρία λεγόταν και είχε πάντα φορέματα με πολλά βολάν, πολλά. Θυμάμαι τις τουαλέτες με μεγάλα και πολύ φουσκωτά μανίκια, χρυσά, πουά, με φρου φρου, με μαραμπού. Αφού είχαν έρθει οι πωλητές και μου έλεγαν: “Κυρία Ειρήνη τι μας φτιάξατε πάλι!”. Ήταν τότε σε μια έκθεση κι έμεναν εκστατικοί. Κι έλεγε ο Βακάκης «Από εδώ το ταλέντο μας».
– Εσείς αυτά τα φορεματάκια τα βλέπατε από κάποια ξένη κούκλα ή τα σκεφτόσασταν εσείς;
– Όχι δεν υπήρχε ξένη κούκλα, δεν αντέγραφα την Barbie, ήταν δικά μου μοντέλα. Γι αυτό μου είχαν παραχωρήσει ένα σπίτι έξω από τον αυλόγυρο του εργοστασίου, ότι έκανα στην bibi-bo ήταν δικής μου δημιουργίας.
– Στο εργοστάσιο πόσες bibi-bo φτιάχνονταν περίπου την ημέρα;
– Χιλιάδες. Θυμάμαι για παράδειγμα ότι για το μακιγιάζ της bibi-bo έβαζαν μια μεταλλική μάσκα πάνω στο πρόσωπό της, που είχε κενό στα μάτια , στα μάγουλα και στα χείλη και με σπρέι περνούσαν το μακιγιάζ. Οι γαζώτριες που ήταν στην σειρά και ερχόντουσαν τα μαλλιά σαν να είναι σαν λουκάνικο σε μηχάνημα και τα γάζωναν κυκλικά, όσο έπρεπε. Ήταν στην σειρά σε σιδηροδρόμους και έφτιαχναν τα μαλλιά τους, τις κομμώσεις τους…
– Τα υφάσματα από πού τα προμηθευόσασταν;
-Από διάφορους εδώ και από το Κονγκό. Από Έλληνες και από το εξωτερικό. Γυρίζαμε και βλέπαμε πως ήταν τα πράγματα στο εξωτερικό. Έχω πάει κι εγώ στο Χονγκ Κονγκ , ακριβώς για να διαλέξω διάφορα υλικά. Πήγαινα μαζί με τον Βακάκη, Ισπανία, Χονγκ Κονγκ κι αλλού. Και διαλέγεις. Με έπαιρνε και μου έλεγε «Κοίταζε με το μάτι σου, άνοιγε τα μάτια σου». Κοίταζα να παίρνω ιδέες. Και ξεκινούσα. Κάθε φορά που γύριζα είχα και μια καινούργια ιδέα. Έκανα έναν Φασουλέτο, μια happy happy.. Ήμασταν με τον Βακάκη στο εργοστάσιο στην Ισπανία και μου είπε «βλέπεις αν χτύπησε τόση ώρα κανένα τηλέφωνο;». Απαγορεύονταν τα τηλέφωνα εκεί. Και ξέρεις πώς κατσάρωναν τα μαλλιά της κούκλας; Υπήρχαν μηχανές στην σειρά, βάζανε τα μαλλιά της κούκλας, κλείνανε τα καπάκια και τα έκαναν σκάλες. Στην Ισπανία τα έφτιαχναν έτσι. Εδώ υπήρχαν οι κομμώτριες και στις μεγάλες τις «Μελίνες» και στην πελώρια νύφη. Την θυμάστε; Μια πελώρια νύφη που είχε βγει σε τεράστιο κουτί, είχε μεγάλη επιτυχία, ήταν ξεσήκωμα της bibi-bo σε τεράστια κούκλα.
– Πείτε μας για τα παιχνίδια που φτιάχνατε..
– Η Happy-Happy ήταν μοναδική μου, που μετά την έκανα με μαλλιά τρίχινα. Αντί μάλλινα γίνανε τρίχινα, αντί χρυσά γίνανε χρωματιστά, όπως της παταπούφας. Η παταπούφα ξεκίνησε με μάλλινο μαλλί. Μετά έγινε τρίχινο μαλλί. Αυτά τα είχα αναλάβει εγώ. Μια μέρα τότε που ήταν νέα η Κα Φιφή και πήγαινε με τον άντρα της ταξίδια, μια μέρα μου έφερε μια κίτρινη παταπούφα και μου λέει «Ειρηνάκι μου» , με αγαπούσε πάρα πολύ και μπορώ να σας πω με ένιωθε σαν αδερφή της. Και μου έφερε μια κίτρινη παταπούφα. Εγώ την αναλάμβανα. Έπρεπε να την ξεσηκώσω , να την κάνω καρμπόν. Πάνω σε αυτήν έκανα έξι μεγέθη, τα έχετε δει τα μεγέθη;
– Εγώ γνώριζα για πέντε μεγέθη, προφανώς δεν έχει βρεθεί ακόμη το έκτο.
– Επίσης ο Φασουλέτος ήταν δική μου δημιουργία. Δική μου ιδέα.
– Εσείς τον είχατε σκεφτεί ή ήταν αντίγραφο από κάποια άλλη χώρα;
– Ήταν δικό μου… το κεφάλι μάλλον το κάναμε μεγέθυνση , δεν θυμάμαι! Πιθανόν ο Φασουλέτος να είχε έρθει με μικρό κεφαλάκι, δεν θυμάμαι.
– Τον είχες αναλάβει εσύ όμως, έ;
– Ναι , εγώ τον σχεδίασα, ειδικά τα σώματα, τα ρούχα. Ο Βακάκης μου έφερνε το κεφάλι κι εγώ έπρεπε να το σχεδιάσω. Όπως γινόταν και με τις «Μπούλες». Ήταν μια μεγάλη σειρά από κούκλες, πιο μικρές από τις «Μελίνες». Οι «Μελίνες» με τα καροτσάκια τους μαζί. «Μελίνα και Τόλης». H μητέρα τους (η Κα Βακάκη) έβγαλε τα ονόματα των παιδιών της σε κούκλες.. Έχω φωτογραφίες με αυτά από την μέρα κοπής της πίτας στο εργοστάσιο της Ζακύνθου, που έδιναν δώρο στους εργάτες «Μελίνα και Τόλη» με τα καροτσάκια. Υπέροχοι άνθρωποι!
-Από την El Greco ποια παιχνίδια σου έχουν μείνει πολύ έντονα;
-Εμένα μου άρεσαν πολύ τα μωρά. Να ντύνω μωρά, να δημιουργώ μωρά. Και η bibi-bo μου άρεσε, είχα βγάλει πολύ ωραίες. Όταν είχα κάνει την έκθεση με τα μωρά …δεν ξέρω αν το είχατε μάθει.
-Όχι, δεν το γνώριζα..
– Αααα, ήταν μια έκθεση μόνο με μωρά . Ήταν το ωραιότερο πράγμα που είχε βγει. Κάθε χρόνο γινόντουσαν από όλα, αλλά όλα μόνη μου.. Και μιας και λέμε για μωρά, θυμάμαι ότι ήταν να βγάλουν ένα μηχανικό μωρό που μπουσούλαγε και έψαχναν όνομα και τους παρακάλεσα να δοθεί σ αυτήν την κούκλα το όνομα της πρώτης εγγονής μου, της Χαρούλας.. Κι έτσι βγήκε η «Χαρούλα, στράτα στρατούλα»! Πολύ καλοσυνάτοι άνθρωποι.
– Απ όλα τα παιχνίδια που υπήρχαν εκεί, ποιο πιστεύετε ότι ήταν το πιο πετυχημένο;
– Ήταν ανάλογα με τον καιρό.
– Το δικό σας αγαπημένο παιχνίδι ποιο ήταν;
– Εγώ αγαπούσα πολύ την κούκλα (bibi-bo) γιατί την είχα στερηθεί πάρα πολύ και ότι και να μου έδινε, με την bibi-bo έπαιξα πάρα πολύ. Δούλεψα πάρα πολύ μαζί της. Αλλά συγχρόνως μου έδινε κι άλλα.. Μου έφερνε ένα άμορφο κεφάλι πλαστικό σαν μπάλα και μου έλεγε «κάνε ένα σχέδιο με αυτό το κεφάλι». Ήταν ένα κεφάλι σαν μπάλα. Έφτιαξα και την «Μπούλα». Τη θυμάστε; Όλη από γούνα.
– Πριν κλείσουμε, να μου πείτε μια πολύ όμορφη ανάμνηση από την El Greco. Τί θυμάστε από την εταιρεία εκείνη με αγάπη;
– Oι όμορφες στιγμές μου ήταν όλες με την Κυρία Φιφή. Τα Χριστούγεννα ας πούμε, μπορεί να ξεμονάχιαζε κάποιον υπάλληλο και έδινε ένα δαχτυλίδι, από το καλύτερο χρυσοχοείο, αλλά το έδινε με τόση αγάπη, που μόνο που δεν έκλαιγες εκείνη την στιγμή. Εκτιμούσε τον κόπο σου αυτός ο άνθρωπος . Και πουθενά δεν είναι γραμμένη αυτή η γυναίκα. Πρέπει να γράψεις ότι αυτοί το ξεκίνησαν, αυτοί έφτιαξαν αυτόν τον κολοσσό.
Χάρη στην Κα Ποπαλίδου, μάθαμε ένα κομμάτι της άγνωστης ιστορίας της αγαπημένης μας εταιρείας. Σήμερα η κυρία Ειρήνη, είναι μια γλυκύτατη γιαγιά άνω των 80 ετών, οπότε και μας ζήτησε να την συγχωρέσουμε για τις λεπτομέρειες που δε θυμάται πια και τυχόν λάθη και παραλείψεις. Πέρασαν τα χρόνια και πέρασαν κι εκείνες οι εποχές ανεπιστρεπτί. Όμως τα αγαπημένα μας παιχνίδια θα ζουν για πάντα στην καρδιά μας..!